PEMAKANAN
a. Kepentingan pemakanan:
· Mengekalkan kesihatan
- Memerlukan semua kelas pemakanan dalam kadar dan kuantiti yang betul
- Sistem pertahanan tubuh dan fungsi badan stabil/sempurna
- Membentuk sistem imun tubuh untuk bertindak terhadap patogen dan parasit
· Memenuhi keperluan pertumbuhan
- Pertambahan saiz tubuh melibatkan pertambahan bahan interselular, lapisan baru pada kulit dan pengembangan sel
- Proses pertumbuhan memerlukan karbohidrat, protein, kalsium, kuprum, zink dan vitamin
· Memenuhi keperluan pengeluaran dan pembiakan
- Pengeluaran dipengaruhi oleh pemakanan yang diambil oleh ternakan
- Pengeluaran susu memerlukan karbohidrat, protein, kalsium dan fosforus dalam kuantiti yang lebih daripada biasa
- Faktor makanan yang berkait dengan pembiakan adalah aras tenaga, kandungan protein, mineral dan vitamin
- Aras tenaga tinggi mempercepatkan umur kematangan seks dan meninggikan kadar kebuntingan
b. Kelas makanan
· Jenis nutrien:
- Karbohidrat
- Lemak
- Protein
- Mineral
- Vitamin
- Air
- Aditif
Fungsi nutrien
· Karbohidrat
- Diperlukan untuk memberi tenaga dalam menjalankan aktiviti fizikal dan fungsi badan
- Sumber – gula, molases dan kanji.
- Kekurangan – tumbesaran terencat dan berat badan berkurangan
· Lemak
- Sebagai sumber tenaga, sumber makanan simpanan, pembentukan tisu di bawah kulit, sebagai penebat haba dan sebagai pelarut vitamin.
- Sumber - minyak dan daging hancur.
- Kekurangan – ternakan lesu dan kurus.
· Protein
- Untuk pembinaan otot, pemulihan tisu, tumbesaran badan dan pengeluaran
susu, pembekal tenaga dan pembentuk enzim
- Sumber – kacang soya, kacang tanah, daging hancur dan ikan.
- Kekurangan - menyebabkan kurus, lemah, peka kepada aflatoksin, terencat tumbesaran dan kecekapan penukaran makanan menurun
· Mineral
- Untuk menjalankan fugsi badan dengan sempurna
- Untuk keperluan tisu badan, bendalir badan, tulang dan gigi.
- Jumlah mineral yang diperlukan bergantung kepada jenis ternakan dan peringkat penternakan.
· Vitamin
- Untuk mengatur proses badan bagi menjamin tumbesaran, pengeluaran, pembiakan dan kesihatan.
· Air
- Berfungsi sebagai pelarut dan pengangkut bahan – bahan ke seluruh anggota badan.
- Air yang diambil bergantung kepada suhu dan kelembapan udara persekitaran
- Kekurangan air menyebabkan peningkatan suhu badan, gangguan metabolisme tubuh, merencatkan tumbesaran dan penurunan pengeluaran.
· Aditif
- Bahan bukan nutrien yang ditambahkan ke dalam formulasi makanan ternakan
- Contoh – antibiotik, vitamin, hormon dan mineral
c. Sistem pencernaan
Ruminan
Organ
|
Fungsi
|
Rumen
|
· Simpan makanan
· Menukar selulos kepada protein dan vitamin melalui proses fermentasi
|
Retikulum
|
· Menyimpan air
· Melakukan regurgitasi
· Memisahkan bahan makanan kasar supaya tidak memasuki omasum
|
Omasum
|
· Menyimpan makanan yang telah dikunyah
· Memisahkan bahan makanan kasar supaya tidak memasuki abomasum
|
Abomasum
|
· Melakukan proses pencernaan sebenar
· Mengeluarkan asid hidroklorik, pepsin dan rennin
· Asid hidroklorik untuk membunuh bakteria dan protozoa
· Hidrolisis protein
|
Bukan ruminan
Organ
|
Fungsi
|
Paruh
|
· memecah makanan / mematuk makanan
· merembes air liur
|
Esofagus
|
· menyalur makanan ke tembolok
|
Tembolok
|
· menyimpan makanan untuk sementara
|
Proventrikulus
|
· merembeskan enzim
|
Hempedal
|
· mengisar makanan
· merembes enzim pencernaan
· menyerap nutrien
· menyerap air
|
Pankreas
|
· merembes enzim penghadaman
|
Hati
|
· menyerap bahan toksik
· merembes hempedu
|
Pundi hempedu
|
· menyimpan cecair hempedu
|
Usus
|
· pencernaan makanan
· serap zat makanan
|
Sekum
|
· penapaian selulosa
· menyerap air
|
Kloaka
|
· mengeluarkan tinja
|
Perbandingan sistem pencernaan haiwan ruminan dengan bukan ruminan
Sistem pencernaan ruminan
|
Sistem pencernaan bukan ruminan
|
Dapat mensintesis vitamin B kompleks dan K dengan bantuan mikrob
|
Vitamin B Kompleks dan K perlu diperolehi daripada makanan tambahan
|
Perut mempunyai empat bahagian iaitu rumen, retikulum, omasum dan abomasum
|
Perut mempunyai satu bahagian
|
Dapat melakukan ( regurgitasi) pemuntahan semula makanan untuk dikunyah lumat
|
Tidak dapat melakukan regurgitasi
|
Proses pencernaan sebenar berlaku di abomasum
|
Proses pencernaan sebenar berlaku di dalam usus.
|
Bahan Makanan Ternakan
· Foraj
o Tumbuhan hijau yang menjadi bahan makanan untuk ternakan ruminan. Mengandungi fiber yang tinggi tetapi rendah kandungan nutrien
o Terdiri daripada rumput ternak, kekacang, tumbuhan renik dan rumpai.
a) Kekacang
- Mengandungi protein dan mineral yang lebih tinggi berbanding rumput ternak
kerana keupayaannya mengikat nitrogen daripada udara.
- Contoh kekacang ialah Centro, Stylo, petai belalang, Desmo dan Calapo.
b) Rumput ternak
- Sumber makanan yang paling murah.
- Terbahagi kepada jenis kelompok ( Guinea, Napier dan Setaria) dan jenis
menjalar (African Star, Digitaria, Para dan Signal )
o Foraj boleh dimakan oleh ternakan secara foder ( rumput dipotong dan diangkut ) dan pastura ( rumput yang diragut )
· Foder
o Rumput atau tumbuhan bermutu tinggi yang ditanam untuk dipotong dan diangkut
o Diberi dalam bentuk segar atau awetan
o Foder awetan seperti rumput kering dan silaj
· Pastura
o Rumput bermutu tinggi yang ditanam untuk diragut
o Amalan ragutan secara sistem pusingan atau sistem ragutan jalur
·
Konsentrat /pati
o Makanan ternakan yang mengandungi fiber yang rendah tetapi tinggi nutriennya.
o Di dapati daripada bijirin, sisa makanan dan bahan tambahan makanan. Boleh didapati dari kelapa sawit, padi, koko, nanas dan sebagainya.
Perbandingan foraj dan konsentrat
Perkara
|
Foraj
|
Konsentrat
|
Kandungan serat (fibre)
|
Tinggi
|
Rendah
|
Nutrien
|
- Hanya sebahagian
- Boleh ditambah aditif
makanan
|
Lengkap
|
Penyimpanan & Pengendalian
|
- Perlu ruang yang besar dan
luas
- Silaj mudah rosak akibat
bakteria
|
-Mudah disimpan dan diberi kepada ternakan.
-Konsentrat yang tinggi lemak mudah diserang kulat
|
Kos
|
Murah
|
Mahal
|
Bentuk pemberian
|
Segar atau awetan
|
Until,wafer,kiub dan pellet dsb
|
Ketersediaan
|
Mudah diperolehi
|
Bergantung kepada bekalan dan permintaan
|
Sumber
|
Semulajadi dan ditanam seperti rumput,kekacang dan tumbuhan renek
|
Sisa tumbuhan,haiwan dan industri yang diproses
|
e. Rumput Baik Pilih
o Merupakan rumput pastura yang mempunyai ciri-ciri yang baik seperti pengeluaran hasil yang tinggi, nilai nutrien yang tinggi, ketahanan yang tinggi, kecernaan yang baik dll.
o Contoh rumput baik pilih – Napier, Guinea, Setaria dan Digitaria
o Ciri rumput baik pilih
· Pengeluaran hasil yang tinggi
- contoh rumput Napier dan Guinea mengeluarkan hasil yang tinggi
· Digemari ternakan
- mempunyai daun lembut, segar, berperisa dan mudah dihadam
· Nilai nutrien yang tinggi
- membekalkan tenaga untuk proses metabolisme yang tinggi
· Jenis saka
- jangka hayat panjang, dapat kurangkan kos penanaman semula
· Ketahanan tinggi
- tahan suhu tinggi, tahan dipijak, tahan ragutan melampau, tahan
serangan perosak
· Kecernaan yang baik
- kandungan air tinggi dan tisu lembut
· Cepat bertindak balas terhadap baja nitrogen
- pertumbuhan yang cepat bila di beri baja nitorgen
· Kadar daun kepada batang tinggi
- mudah diragut, kandungan nutrien tinggi
f. Catuan Makanan Ternakan
· Merupakan pemberian makanan yang mengandungi semua kelas makanan mengikut keperluan dan kuantiti yang betul
· Makanan tambahan diperlukan pada peringkat betina sedang bunting, sedang menyusukan dan anak baru bercerai susu.
· Nisbah penukaran makanan ( NPM )
- Ialah unit pengeluaran ( contohnya pertambahan berat badan ) yang
diperolehi daripada satu unit pengambilan makanan.
- NPM dipengaruhi oleh baka dan kualiti makanan yang diberi.
- Tujuan mengira NPM adalah untuk mengetahui taraf ekonomik sesuatu ternakan
NPM = Jumlah makanan di makan
Jumlah pertambahan berat badan
- Contoh jika NPM = 2.25 : bermakna 2.25 unit berat makanan dapat ditukar kepada
1 unit berat badan
- Semakin rendah nilai NPM, semakin cekap penukaran makanan.
This comment has been removed by the author.
ReplyDeleteUntuk pelajar yang mengambil subjek Sains Pertanian untk SPM exam 2013 masa cutini eloklah baca posting saya ini. Harapan saya ia akan membantu pelajar lebih memahaminya.
ReplyDelete